به گزارش شهرآرانیوز، مسئله ساختمانهای ناایمن در کلانشهرها بحث امروز و دیروز نیست؛ بهخصوص بعد از حادثه آتشسوزی ساختمان پلاسکو در تهران که به فاجعه ختم شد تا تلنگری بر متولیان امر در دستگاههای مختلف باشد. حالا اگر هم بخواهیم با تلخکامی از مجتمعهای تجاری و مسکونی ناایمن چشمپوشی کنیم، بیمارستانهای ناایمن به هیچ عنوان قابلاغماض نیستند؛ بهخصوص در کلانشهری همچون مشهد که قطب گردشگری سلامت منطقه محسوب میشود و براساس آمارهای رسمی، سال گذشته بیش از ۷۰ هزار گردشگر سلامت از زیرساختهای درمانی شهرمان استفاده کردهاند. حالا فرض کنید خدای ناکرده مشابه آنچه در بیمارستانهای گاندی و مشیریه تهران رخ داد، در بیمارستان امامرضا(ع) یا قائم(عج) مشهد رخ بدهد، نتیجه علاوه بر تلفات اسفبار، یک آبروریزی ملی خواهد بود. بر همین اساس، این گزارش بر آخرین وضعیت بیمارستانهای مشهد متمرکز شده است تا در گفتوگو با کارشناسان، راهکارهای برونرفت از این چالش را معرفی کند.
شاید خیلی از مشهدیها تجربه سخت و جدی از آتشسوزی بیمارستان نداشته باشند، اما لازم است همین اول کار تأکید کنیم که سوانح اینچنینی هرگز دور از ذهن نیستند. سند اثبات این ادعا نیز آتشسوزی بیمارستان قائم(عج) در نهم بهمن سال ۱۴۰۳ بود که خوشبختانه با واکنش بموقع آتشنشانان مهار شد. اما هنوز هم یک سؤال مهم بدون پاسخ باقی مانده است؛ آیا موضوع بروز سوانح و آتشسوزی در کلانشهری که بیمارستانهای محوری آن همچون امامرضا(ع) و قائم(عج) حدود ۹۱ سال قدمت دارند، واقعاً جدی نیست؟
آتشپاد سوم مرتضی جاوید، معاون آموزش و پیشگیری سازمان آتشنشانی مشهد، در گفتوگو با شهرآرانیوز با اشاره به وضعیت اسفبار زیرساختهای درمانی در مشهد میگوید: در حال حاضر از مجموع ۳۳ بیمارستانی که در مشهد مشغول خدمترسانی هستند، فقط «بیمارستان ناظران» و «بیمارستان چشم بینا» تأییدیه ایمنی سازمان آتشنشانی را دریافت کردهاند. حالا با درنظرگرفتن ۲۱ مرکز بهداشت فعال در شهر مشهد، قطعاً آمار بیتوجهی مراکز درمانی به شاخصههای خودایمنی ساختمان از این هم فراتر خواهد رفت.
بنا به تأکید وی، مسئله آتشسوزی و بروز سوانح در بیمارستانها اصلاً موضوع دور از انتظاری نیست؛ همانطورکه در پنج سال اخیر، حداقل ۱۲ بیمارستان و مرکز درمانی در کشور گرفتار حوادثی نظیر آتشسوزی شدهاند و باوجود فرسودگی زیرساختهای اصلی درمان در مشهد، سوانح مشابه میتوانند برای ما هم تکرار شوند.
تا اینجای کار فقط وضعیت بحرانآفرین کنونی را تشریح کردیم. حالا وقت ارائه راهکار است. علی رحیمی مؤمن، مدیر منابع فیزیکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در گفتوگو با شهرآرانیوز با اشاره به فرصتها و چالشهای حوزه ایمنی ساختمانهای درمانی در مشهد بیان میکند: برای پیشگیری از بروز سوانح مختلف ازجمله آتشسوزی، راهکارهای منطقی متعددی وجود دارد؛ مثلاً در ساخت فضاهای درمانی باید حداکثر توجه بر مصالح و موادی باشد که کندسوز بوده و کمترین حد اشتعالپذیری را داشته باشند. علاوه بر این، توجه به تأمین فضاهای باز در سالنها و بهخصوص ایجاد مسیرهای خروجی متعدد (موسوم به راه فرار) میتواند در موقعیت بحران خیلی مؤثر باشد.
وی میافزاید: موضوع راههای فرار خیلی مهم است، چون برخلاف ساختمانهای عادی، در بیمارستانها امکان تخلیه فوری وجود ندارد. شما فرض کنید یک بیمار در اتاق عمل باشد یا در ICU حتی بههوش نباشد، این افراد باید در اولویت تخلیه باشند و سپس سایرین از مکان خارج شوند؛ بنابراین، همانطورکه الان مشهود است، بازگشایی راههای فرار خیلی ضروری است تا چند مسیر برای خروج هرچه سریعتر افراد وجود داشته باشد.
به گفته مدیر منابع فیزیکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، یکی از مهمترین چالشهای موجود، فقدان ضمانت اجرایی در هشدارهای ایمنی است؛ بهطوریکه باوجود کسری سرانه درمانی، تعطیلکردن یک بیمارستان به امری غیرممکن تبدیل شده و بر همین اساس، حتی اگر هم آتشنشانی خطر را اعلام کند، نمیتوان برخورد مناسبی با بیتوجهی مدیران بیمارستانها انجام داد.
با درنظرگرفتن اظهارات کارشناسان و صاحبنظران و البته حقایق میدانی، بهنظر میرسد که بهترین راه در شرایط فعلی، طراحی یک سازوکار امتیازدهی به بیمارستانهاست که براساس پارامترهای ایمنی، بیمارستانها مثلاً از یک تا پنج ستاره رتبهبندی شوند. حتی میتوان نرخنامه دریافت تعرفه خدمات درمانی را هم بر همین اساس بازتعریف کرد تا مثلاً بیمارستانی که کیفیت بالاتری داشته باشد، بتواند هزینه بیشتری را دریافت کند. این، بهترین راه برای برطرفشدن تدریجی مشکلات موجود است تا در قالب یک برنامه حداقل میانمدت، بالاخره زیرساختهای درمانی مشهد بتوانند در سوانح ناخواسته نیز جان بیمارانشان را ضمانت کنند.